Hoan nghênh ý kiến của nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo

Hà Sĩ Phu

Vài dòng gửi Nguyễn Trọng Tạo tài hoa (không phải người Kinh Bắc mà nhạc điệu thì duyên dáng hệt người Kinh Bắc quê tôi vậy)

- Hoan nghênh ý kiến của Nguyễn Trọng Tạo về Gs Huệ Chi, khi anh gợi lên được sự thật này:

Chỉ cần cảm thấy một người, một việc nào đó có thể đe dọa cho “độc quyền, độc lợi” của phe đảng mình là người ta sẵn sàng vô lễ với cả những giá trị đáng kính, phải kính; một cách bất chấp. Từ đáng kính cứ “tiến thẳng” sang đáng hành hạ, bỏ qua “sự thận trọng và trân trọng đối với con người” (như lời Nguyễn Trọng Tạo)!. Khi đã không thận trọng và trân trọng với Con người thì cũng sẽ ứng xử tùy tiện như vậy với Dân tộc và Tổ quốc, chân lý ấy không còn phải bàn cãi.

- Nếu không phải là “người quen” của những phi lý XHCN thì không ai có thể cảm thấy bình thường khi thấy một vị giáo sư có tài năng, tuổi tác và nhân thân như Gs Nguyễn Huệ Chi lại có thể bị những người phi văn học xộc vào giường ngủ (tức khám ổ cứng vi tính, như ví von của Nguyễn Trọng Tạo) và “mời” đi làm việc một cách thô bạo bất xứng như vậy. (Dù tai họa được đưa đón bằng xe con lịch sự và bằng những lời ngon ngọt thì tai họa vẫn tên là tai họa).



- Dù cho trang mạng Bô-xít có vượt qua hàng rào của luật lệ tạm thời ở điều này điều khác, thì trước một trang mạng mang tiếng nói cảnh báo để gìn giữ đất nước , tiếng nói mạnh mẽ gần như duy nhất của giới trí thức trước tình hình đất nước ngàn cân treo sợi tóc hiện nay, và trước con số truy cập trên 17 triệu lượt cũng buộc những người ghét nó phải dừng tay.

Phải biết dừng lại trước nhân cách của một người khác, huống chi nhân cách của hàng triệu con người! Mười bảy triệu lượt người đọc này chắc phải là người Việt Nam, khinh con số 17 triệu ấy khác nào khẳng định đông đảo quần chúng Việt Nam là xấu? Ai làm được điều quá lớn lao ấy thì mọi khúc mắc , nếu có, tất nhiên có, của người ấy đều là nhỏ bé không đáng kể gì.

Chính Nguyễn Huệ xưa cũng nhiều tật lắm, chứ Nguyễn Huệ Chi thời nay đã có tật gì? Liệu có nên đối chiếu với những người chưa có công gì đáng kể mà cái tật đã to bằng năm bảy dãy biệt thự, bằng cái ghế cao ngất nghểu, bằng hàng tỷ đô la gửi ngân hàng Thụy sĩ, và nhất là cái tật chuyên gửi con cho kẻ thù dạy dỗ không?

- Nếu vì yêu nước mà phải vượt chút hàng rào (luật, dưới luật) thì cũng đáng vượt lắm chứ sao? Tình yêu nào không phải một đôi lần vượt rào, một đôi lần “xăm xăm đè nẻo Lam kiều lần sang”? Tình yêu càng lớn càng dễ gặp những hàng rào lớn. Nhưng hàng rào nào, lề phải nào lớn hơn cái lề “phải giữ lấy nước”?.

- Tố Hữu quá yêu chị láng giềng, nên đã vượt biên giới để coi “bên kia biên giới cũng là quê hương” cũng là một ví dụ muốn yêu phải dám vượt rào, nhưng tiếc rằng sự vượt rào này sai lầm, bởi đấy là hàng rào mà người yêu nước và hiểu lẽ đời không ai được phép vượt qua. Lịch sử dạy thế. “Nỏ thần vô ý trao tay giặc, nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu”, biển này đang có hình cái lưỡi bò khổng lồ mà vó ngựa của An Dương Vương đã dừng cách đó không xa! Có sự vượt rào đáng khinh, nhưng có sự vượt rào đáng trọng, không thể đánh đồng. Nghĩa cử dám vượt những hàng rào lớn phải rất có ý thức, không bao giờ là vô tình, có quên là quên đi những gai góc của hàng rào cứa vào da thịt.

- Tôi đặc biệt đồng ý với sự phân tích rất sâu của nhà thơ Trọng Tạo về việc thu giữ và lôi từng chi tiết trong chiếc ổ cứng ra để khảo sát là xúc phạm như thế nào. Tôi cảm ứng điều này với “tư cách” một người đã có chút vốn thực tế, chưa có gì đáng khoe: Tôi chỉ viết mấy bài lý luận mà bị khám nhà tới 3 lần, tịch thu 3 dàn vi tính và phải “làm việc” với những “người rất quen” ở mọi cấp, cả thảy trên 400 buổi, ròng rã từ 1991 đến nay, tuy đã thưa dần. Tôi chia sẻ với Gs Huệ Chi về những ngày “làm việc” (không lương!) này của người hưu trí, chỉ vì tấm lòng ưu thời mẫn thế vẫn chưa chịu về hưu.

Té ra yêu nước thì phải “làm việc” ! Đúng quá, cũng như “Yêu nước phải thi đua, nhưng đây lại là sự làm việc không lương (tức vô lương !), chữ của chú Tàu cũng thâm thật. (Xin nói nhỏ: Người Việt yêu nước hay bán nước đều nên học chữ Tàu! Lịch sử lại dạy thế. Ôi, cái “thằng Lịch sử” đã làm nhiều người nổi giận cũng giảng cho ta nhiều bài lý thú lắm).

- Tất nhiên bài của Nguyễn Trọng Tạo chưa nói hết ý, hết nhẽ như cần phải nói. Nhưng hãy xuất phát từ những người khách quan, trọng đạo lý, cận nhân tình, có văn hóa như vậy, không thiên vị như vậy, biết nghĩ đến vận mệnh dân tộc như vậy, chúng ta sẽ tới được chỗ tận cùng phải tới, nơi tận cùng của sự thật.

Tôi không lạ khi căn phòng của cảm hứng thơ-nhạc như cảm hứng Nguyễn Trọng Tạo lại có “cửa khẩu” thông sang cánh đồng chính trị-xã hội bao la. Đây lại là ví dụ về sự “vượt biên” xé rào đáng quý. Thì đấy, Tản Đà là thi sĩ hơn ai hết, mà cũng chính trị hơn ai hết khi để lại câu thơ chính trị muôn đời:

Cũng bởi thằng dân ngu quá lợn
Cho nên chúng nó dễ làm quan!

Câu thơ có phần dung tục đấy, mà đẹp đến phải ngưỡng mộ. Bởi không gì đẹp hơn và trường cửu hơn chính cuộc đời muôn vạn nỗi niềm mà ta có vinh dự một lần góp mặt. Dại dột là những ai lẩn tránh.

Một lần nữa xin cảm ơn bài viết.

Thân mến

Hà Sĩ Phu (19-1-2010)

Cái gì cũng phải học

hay là chuyện ông tổng thống Sarkozy đi kiện

Viết dựa theo nội dung bài báo trên tờ LE MONDE ngày 30.10.2008 của Yves Bordenave et Anne-Claire Poignard
và những tham khảo xoay quanh bài báo đó

Phạm Toàn

Trong văn học dân gian Phi Châu có vị thần tên là Vaudou. Thế rồi, ở cái nước Pháp tinh nghịch, có người làm con búp-bê thần Vaudou, với bản mặt là … tổng thống Nicolas Sarkozy.

Nói thiệt tình nhé: mình mà được thiên hạ “ca tụng” cỡ đó thì thích đến phát ngất. Nhưng ông tổng thống thì lại không thích đùa. Ông chỉ thích tạo uy tín qua những lời khen thôi, và khen cho rõ ràng rành rọt, ông không thích trò chơi úp mở ngay cả khi được khen. Chết nỗi, dân Tây lại ưng thử thách ông cả qua những việc ông làm, và cả bằng cách trêu chọc ông cái, xem sức chịu đựng của ông tới đâu. Và họ trêu ông bằng cái trò con búp-bê-Vaudou.

Ta biết chuyện gì xảy ra tiếp ở cái xứ sở dân chủ … quá trớn ấy. Ông tổng thống đâm đơn kiện (ông muốn lắm nhưng không dám can thiệp cách khác). Theo luật nước đó, ông chỉ có thể đi kiện.

Oái oăm thay, tòa án Paris ngảy 29 tháng 10 năm 2008 lại xử “bác đơn” ông đòi thị trường phải ngừng bán những con búp-bê-Vaudou. Thế là búp-bê-Vaudou có bản mặt của ông cứ tiếp tục lang thang trên thị trường. Phản ứng của ông ra sao? Dĩ nhiên, ông chẳng dám ra lệnh cho bên An ninh can thiệp khéo, cũng không chỉ thị các hội các đoàn đi làm công tác tơ tưởng giùm. Ông chỉ còn con đường lại đâm đơn đi kiện…

Nghĩ cũng tội thân đời, ông tổng thống đáng yêu này chẳng hiểu vì sao rất hay gặp sự cố trong đời.

Ngày 30 tháng 1 năm 2008, ông phải đi kiện hãng Hàng không Ryanair đã dùng ảnh vợ chồng ông vào việc quảng cáo. Công ty này bị thua kiện, phải bồi thường cho tổng thống 1 (một) đồng Euro, và bà vợ siêu sao người mẫu Carla Bruni thì được bồi thường 60 nghìn Euro.

Ngày 7 tháng 2 năm 2008, ông kiện báo Le Nouvel Observateur vì cái tội loan cái tin nhắn của ông gửi bà vợ cũ trước khi cưới cô vợ mới (Rút kinh nghiệm: không nên ham lấy vợ xinh tươi, cho đỡ rắc rối). Nhà báo phải xin lỗi. Ông tổng thống bãi nại. (Rất chi là đàng hoàng xứng danh đấng mày râu!)

Ngày 23 tháng 5 năm 2008, ông đâm đơn kiện hai nhà sản xuất áo phông đã nhại họ tên của ông. Vụ việc đang được làm sáng tỏ.  Tháng chín vừa rồi, ông lại gặp rắc rối vì có kẻ đột nhập tài khoản ngân hàng của ông (Rút kinh nghiệm: không nên có thừa tiền, rắc rối lắm). Vụ việc cũng đang được làm sáng tỏ. Ngày 16 tháng !0 năm 2008, ông tổng thống đâm đơn kiện cựu giám đốc tình báo vì những chuyện xúc phạm đời tư của ông… (Rút kinh nghiệm chuyện này thế nào đây…?)

Nhưng ta chớ nghĩ chỉ ông tổng thống Nicolas Sarkozy mới gặp rắc rối như vậy. Các vị tổng thống khác cũng gặp những chuyện tương tự. Tổng thống Valéry  Giscard d’Estaing năm 1976 và tổng thống Georges Pompidou năm 1970 cũng phải đâm đơn kiện các công ty dùng tên các vị vào công việc quảng cáo. Hai vị đều thắng kiện. Tổng thống Pompidou đã ngăn chặn một vụ dùng tên tuổi ông quảng cáo một loại động cơ tầu thủy kiểu mới.
Chuyện của ông tổng thống Valéry Giscard d’Estaing mới hay: người ta làm một bộ bài tây, đặt tên là bộ Giscarte (tiếng Pháp, “carte” là quân bài; thành tố Gis dĩ nhiên là phần đầu tên ông Giscard rồi). Trong 54 quân bài đó có những hình ảnh ông tổng thống được họa sĩ Eddy Munerol vẽ với đủ các thứ áo quần các kiểu! Ông tổng thống đi kiện, và ông thắng, bộ quân bài không được bầy bán nữa.

Bây giờ chúng ta hãy trở lại vụ búp-bê-Vaudou liên quan tới ông tổng thống đương nhiệm Nicolas Sarkozy.

Luật sư đại diện cho tòa là Thierry Herzog; vị này chống lại những than phiền về quyết định của các quan tòa trong lần kiện cáo trước bằng lập luận này nghe hay phết “trong điều luật xử tội vu khống có khoản về việc dùng tranh biếm họa để làm công việc đó, nhưng lại chưa có quy định việc dùng búp bê”!

Rõ là điên! Nhưng mà vui! Trong một quốc gia pháp quyền, thì việc nào đi việc nấy, cứ chiếu luật mà làm. Muốn thêm một khoản để xử vụ búp bê này cho nhanh, cho “đã đời”, thì cần họp Quốc Hội, cần làm luật bổ sung. Nhưng ác nỗi, ở cái xứ oái oăm đó, sai bảo Quốc Hội đâu có dễ! Chưa kể là, có luật bổ sung rồi còn cần văn bản dưới luật hướng dẫn thực thi; và trong khi chưa có văn bản dưới luật thì “khi tranh tụng tại Toà, bên nào lập luận mà thắng thì coi như lập luận đó tuơng đương với văn bản dưới luật”.

Đến đây, phe ủng hộ tổng thống lại có lập luận mới, các đồng chí ấy mò sang địa hạt đạo đức.

“Thì vâng, chúng tôi ủng hộ tự do diễn đạt ý kiến và trao đổi ý kiến. Nhưng con búp bê này không đẹp, nó xấu, nó thể hiện một thị hiếu tồi. Cần phải cấm. Và nếu cấm nó được tức là có thể xử cho tổng thống thắng kiện.”

Mấy cái ông người Tây này nói năng và suy nghĩ cứ như không phải là người Pháp. Vì dân Pháp có câu thành ngữ rất khôn ngoan: “Chuyện thị hiếu và chuyện màu sắc, xin đừng tranh luận mà chẳng bõ phiền”. (Des goûts et des couleurs on ne discute pas!).

Tôi không phải là người Tây, dĩ nhiên rồi; tôi đọc trên báo Le Monde thấy có câu chuyện này, bèn soạn lại vì thấy câu chuyện thú vị đối với Nam quốc Nam nhân. Thú vị ở chỗ nào nhỉ? Thôi mà, xin các bạn hãy nếm náp, và tự tìm ra chỗ thú vị cho mình.

Các bạn thấy không: đầu óc tôi cũng cởi mở ra phết! Cũng chống lại áp đặt ra phết!

Và tôi đang huy động óc tưởng tượng để nhìn thấy bạn đang mỉm cười.


Hà Nội, 15-01-2010, hồi 14 giờ 48
Vào giờ này, Huệ Chi vẫn chưa về nhà.

Phạm Toàn